Dünya Böbrek Günü, her yıl Mart ayının ikinci perşembe günü dünya genelinde kutlanan bir sağlık farkındalığı günüdür. Bu özel gün, böbrek sağlığına dikkat çekmek ve böbrek hastalığı hakkında bilinç oluşturmak amacıyla düzenlenir.
Kronik böbrek hastalığı, adeta salgın halini almış olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Günümüzde tüm dünyada yaklaşık 850 milyon böbrek hastası bulunduğu tahmin edilmektedir. Yapılan çalışmalar, dünya genelinde her 10 erişkinden birisinde, ülkemizde ise her 6-7 erişkinden birinde çeşitli evrelerde böbrek hastalığı bulunduğunu göstermiştir. Bu hastaların % 90’ı hastalıklarının farkında bile değildir. Kronik böbrek hastalarında ölüm riski sağlıklı kişilere göre 10-20 kat daha fazladır. Her yıl yaklaşık 2.5 milyon kişi kronik böbrek hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kronik böbrek hastalığının en sık görülen iki nedeni şeker hastalığı ve tansiyon yüksekliğidir. Ayrıca kalp ve damar hastalıkları, çeşitli nefritler, böbrek taşları, idrar yollarındaki yapısal bozukluklar, enfeksiyonlar, özellikle polikistik böbrek hastalığı olmak üzere kalıtsal hastalıklar da kronik böbrek hastalığına yol açabilir. Kronik böbrek hastalığı erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karşın, sıklıkla sinsi seyreden bir hastalık olduğu ve erken evrelerde belirti vermediği için farkındalığı düşüktür. Yapılan çalışmalar, hastalığın farkındalığının % 10 civarında olduğunu göstermiştir. Bu durum, hastalığın tedavisiz kalmasına ve uzun bir zaman diliminde son döneme kadar ilerlemesine yol açar.
Böbreklerinizi korumak için neler yapmalısınız?
•Kan basıncınızı düzenli olarak ölçtürün.
•40 yaşından sonra kan şekerinizi ölçtürün.
•Hareketli olun, düzenli egzersiz yapın.
•Sağlıklı beslenin ve ideal kilonuzu koruyun.
•Tuzu azaltın ve yeterli sıvı alın.
•Sigaradan ve aşırı alkol tüketiminden kaçının.
•Ağrı kesici ilaçları fazla kullanmaktan kaçının.
•Şeker hastalığı veya tansiyon yüksekliği gibi kronik böbrek hastalığı için risk faktörleriniz varsa, böbreklerinizi kontrol ettirmek için düzenli olarak doktora başvurun.
Unutmayın, sağlıklı bir yaşam tarzı seçimi ve düzenli tıbbi kontrol, böbrek sağlığı açısından son derece önemlidir. Kronik böbrek hastalığı, özellikle erken evrelerde saptandığında önlenebilir veya ileri evrelere gidişi yavaşlatılabilir. Bu özel günde, böbrek sağlığınızı korumak için gereken adımları atmaya karar verin ve böbrek sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için bir adım atın. Sağlıklı bir yaşam için sağlıklı bir böbrek fonksiyonu şarttır.
Dr. Zeynep URAL
Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi
Nefroloji Uzmanı