Beyin damar hastalıkları dünyada en fazla fonksiyon kaybına neden olan, yaşam kalitesini en fazla etkileyen ve ölüm nedeni olarak da ikinci sırada yer alan hastalık grubudur. Bu yaygın hastalık grubunda farkındalığı artırmak, koruyucu ve tedavi edici koşulların iyileştirilmesine dikkat çekmek üzere 29 Ekim günü “Dünya İnme Günü” olarak ilan edilmiştir.
İnmelerin yaklaşık yüzde 85’i beyne giden kan damarlarında ani gelişen bir pıhtı nedeniyle ilgili beyin bölgesinin kanlanmasının bozulduğu iskemik inmedir. Yüzde 15’i ise beyin dokusunun veya beyin zarının içine olan kanamalardır. İnmenin pek çok risk faktörü vardır. İnmenin değiştirilebilir risk faktörlerini; sigara kullanımı, hipertansiyon, diyabet, obezite, kalp hastalıkları, alkol, fiziksel hareketsizlik, kötü beslenme alışkanlıkları olarak sıralayabiliriz.
İskemik inmede kalp krizinde olduğu gibi, kan akımı kesildiği için oksijen ve besleyici maddeler beyine ulaşamaz. Beyin dokusunda hasara yol açar. İnme belirtileri beynin hangi bölgesinin etkilendiğine göre değişiklik gösterir. İlgili beyin bölgesinin fonksiyonunun bozulması sonucunda hastada sıklıkla konuşma bozukluğu, tek taraflı olarak kollarda veya bacaklarda güçsüzlük, görme kaybı, bulantı, kusma, çift görme, yutma güçlüğü, yüzde kayma, ani baş ağrısı, dengesizlik gelişebilmektedir. Bu tür belirtiler görüldüğünde olayın başlangıç saati not edilerek hasta hızla acil servise ulaştırılmalıdır.
İnme tedavisinde her dakika önemlidir. Bu nedenle toplumun inme belirtilerini tanıması ve bu tip durumlarda vakit kaybetmeden 112 Acil Servis’i arayarak damar açıcı tedavilerin uygulanabildiği hastanelere ulaşması gerekmektedir. Bu tedavilerin inmenin başlangıcından itibaren ilk 4,5 saatte uygulanabildiği göz önüne alındığında inme belirtilerinin toplum tarafından tanınıp hızlıca sağlık kuruluşuna ulaştırılması önem kazanmaktadır.
Dr. Dilek YILMAZ DEMİRKAZAN
Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi
Nöroloji Uzmanı