Kanser hem dünya hem ülkemiz için ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Ölüm nedenlerine bakıldığında dünya geneli için yaklaşık her 6 ölümden birinin, ülkemiz için ise her 5 ölümden birinin kanser nedeniyle gerçekleştiği görülmektedir.
Kanser başlıca; tütün kullanımı, yüksek beden kitle indeksi (fazla kilolu ya da şişman/obez olma), meyve ve sebzeden fakir beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve alkol tüketimi gibi başlıca davranışsal ve beslenme ile ilgili risk faktöründen kaynaklanmaktadır. Oysa yine günümüz şartlarında kanserlerin yaklaşık üçte birinin risk faktörlerinden kaçınma ve mevcut kanıta dayalı önleme stratejilerinin uygulanması yoluyla önlenebilir durumda olduğu bilinmektedir. Ayrıca, erken tanı konmuş ve uygun şekilde tedavi edilmişse birçok kanserin iyileşme olasılığının da yüksek olduğu bilinen bir gerçektir.
Dünya Kanser Günü, kanser konusunda farkındalığı ve eğitimi artırarak bireyleri hastalığa karşı harekete geçmeye zorlayarak her yıl milyonlarca önlenebilir ölümün önüne geçmeyi amaçlamaktadır.
Benimsediğimiz farkındalık mesajımız ise “Kanserden korunmak herkesin hakkıdır. Sizde kanserden korunmak ve kendinize uygun taramaları yaptırmak için; Toplum Sağlığı Merkezlerine (TSM) bağlı olarak hizmet veren Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM)ve Aile Sağlığı Merkezleri (ASM)’ne başvurabilirsiniz”. Ulusal Kanser Tarama Programları hakkında daha detaylı bilgi Kanser Dairesi Başkanlığına ait web sitesinde mevcuttur. Ayrıca burada Hangi Tarama Bana Uygun? uygulaması ile hangi kanser türünde tarama yaptırabileceğiniz ve en yakın tarama merkezleri haritada gösterilmektedir.
Ülkemizde Dünya Sağlık Örgütü önerileri doğrultusunda 2008 yılından itibaren kayıt, önleme, tarama ve tedavi çalışmalarını bir arada barındıran Ulusal Kanser Kontrol Programı kapsamında; meme, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri için, toplumun kaynaklarına ve hastalık yüküne uygun olarak tarama programları yürütülmektedir. Ülke genelinde kanser taramaları; 1, 2 ve 3. Basamak Sağlık Kuruluşlarında yapılmaktadır. İlçe ve köylerde bulunan vatandaşlarımıza ise ilimizdeki mobil tarama araçlarımız ile de tarama hizmeti verilmektedir.
Ülkemizde yürütülen Ulusal Kanser Tarama programımızda;
Meme kanseri taraması; 40-69 yaş arasındaki kadınlara yılda bir kez klinik meme muayenesi yapılmakta, 2 yılda bir mamografi çekilmektedir.
Rahim ağzı kanseri taraması; 30- 65 yaş arası kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi ile yapılmaktadır.
Kalın bağırsak kanseri taraması; 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir Gaitada Gizli Kan Testi (GGK) yapılmakta, 10 yıl da birde kolonoskopi önerilmektedir.
Tarama sonrasında pozitif ya da şüpheli bulunan kişiler ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirilmekte ve ileri tetkikler bu sağlık kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Kanser taramalarınızı yaptırmak için sizleri Fabrikalar Mahallesi 25. Sokak No: 3 (Eski Tıp Fakültesi Hastanesi Binası) adresinde ÜCRETSİZ hizmet veren (KETEM) Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezine davet ediyor, ilçe ve köylerimizde gezici olarak hizmet veren Mobil Kanser Tarama aracımızdan da faydalanabileceğinizi hatırlatmak istiyorum.
Unutmayın ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR.
Dr. Murat AĞIRTAŞ
Kırıkkale İl Sağlık Müdürü