Sağlığımız, dikkat etmemiz gereken en önemli yaşam desteğimizdir. Öncelik vermemiz gereken sağlıklı yaşam için, beden sağlığımızı korumak, sağlıklı beslenmek, egzersizler, dumansız hava v.s. liste başında yer alan konular gibi, hastalık durumunda da dikkat etmemiz gereken birincil konu bilinçli ilaç kullanımıdır.
Bakanlığımızın çok önem verdiği ve halkı bilinçlendirme amaçlı yürüttüğü, destek bilgilendirmelerle hastaların ilaç kullanımlarında nelere dikkat etmeleri gerektiği, neden dikkat etmeleri gerektiği, sonrasında yaşanabilecek olası durumların neler olduğu yönündeki açıklamalar, dikkate alınması gereken bilgilerdir. Yapılacak en ufak bir hata, geriye dönüşü olmayan problemlere sebep olabilir. Bu nedenle, akılcı ilaç kullanımı danışma merkezleri kurulup hastalara kullanacakları ilaçlar ile ilgili destek bilgi sağlanması hedefleniyor. Hastaların da ilaç kullanırken ilk olarak şuna dikkat etmeleri gerekmekte;
Her ilacın prospektüsünde de yazdığı üzere hastalar bir ilaç veya gıda takviyesi kullanmak istediklerinde mutlaka bir hekime danışmak zorundalar. Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre, ilaçların % 50′sinden fazlası uygun olmayan şekilde reçetelenmekte, temin edilmekte veya satılmaktadır. Tüm hastaların yarısı da ilaçlarını doğru şekilde kullanamamaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorundur. Akılcı olmayan ilaç kullanımı hastaların tedaviye uygunluğunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, advers olay görülme sıklığının artmasına, tedavi maliyetlerinin artmasına neden olur.
Hekim tarafından verilen ve kullanılan ilaçlar ve destek amacıyla alınan bitkisel ilaçlar aynı anda kullanıldığında oluşan etkileşimle, ilacın etkisi yok olabilir, azalabilir veya 2 – 3 katına çıkabilir. Doz atlamamaya ve ilacı hekimin önerdiği şekilde almaya özen gösterilmelidir. İlaç dışı gıda takviyesi, bitkisel ürün gibi tedaviye yönelik diğer ürünlerin bilinçsiz kullanımından kaçınılmalıdır.
Akılcı ilaç kullanımın 8 ilkesi
1.Doğru Hasta
2.Doğru İlaç
3.Doğru Doz
4.Doğru Yol
5.Doğru Zaman
6.Doğru İlaç Şekli
7.Doğru Etki
8.Doğru Kayıt
Bu sekiz ilke ilaçların hazırlanmasında ve verilmesinde, hasta güvenliği, ilaç güvenliği, akılcı ilaç kullanımı açısından temel oluşturmaktadır.
Akılcı Antibiyotik Kullanımı çerçevesinde antibiyotik kullanımında da son derece özen göstermeliyiz. Önerilen süreden daha az kullanımlar bakterilerin ilaca karşı direnç oluşturmasına ve antibiyotiğin tekrar kullanımı gerektiğinde aynı hastaya etkisiz olmasına sebep olmaktadır. Süre ve doz sıklığına uyulmaması tedavi sürecini olumsuz etkileyecektir.
Antibiyotik kullanımda temel prensipler
•Doz ve zaman talimatlarına uyun
•Tedaviyi yarıda kesmeyin
•Arta kalan ilacı saklamayın
UNUTULMAMALIDIR Kİ;
En güvenilir sağlık danışmanlarınız Eczacılar ve Hekimlerdir.
Dr. Murat AĞIRTAŞ
Kırıkkale İl Sağlık Müdürü