21 Eylül, tüm dünyada Alzheimer Günü olarak anılmaktadır. Alzheimer hastalığı, kognitif bozukluk, duygusal ve davranışsal değişiklikler, fiziksel ve fonksiyonel gerilemeler ve sonuç olarak beyin işlevlerindeki bozukluklara bağlı olarak zihinsel işlevlerde gerileme, davranış sorunları ve işlevsellikte azalma ile giden dejeneratif bir hastalıktır.
Alzheimer hastalığı, 65 yaşın üzerindeki kişilerde % 3-11, 85 yaşın üzerinde ise %20-47 oranında görülme sıklığına sahiptir. Dünyanın değişik bölgelerinde yapılan çalışmaların gösterdiği sonuçlara göre, 65 ile 85 yaşları arasında hastalığın görülme sıklığı her beş yılda bir iki katına çıkmaktadır. Yaşın ilerlemesi Alzheimer riskini artıran en önemli etkendir. Genetik etkiler de yaşlanan bireyin Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimalini arttıran faktörlerin başında gelmektedir.
Alzheimer hastalığında erken dönemde görülebilecek bazı bulgular olup fark ettiğinizde doktorunuza başvurmanız gerekir. Alzheimer hastalığının belirtileri;
İlk 10 Belirtisi:
•Unutkanlık
•Yol bulma sorunları
•Zaman şaşırma
•Kelime haznesinin azalması
•Karar verme sorunları
•Muhakeme yeteneğinin kaybolması
•Kişilik ve huy değişiklikleri
•Çeşitli davranış değişiklikleri
•Olaylara ilgi azalması
•Günlük yaşam becerilerini yerine getirmekte güçlük
Zihinsel Belirtileri
•Unutkanlık
•Öğrenme güçlüğü
•Konuşma bozukluğu
•Yer,yön veya zaman bulgusunda bozulma
•Kişileri tanıyamama
•Karar verme güçlüğü
•Depresyon
Ruhsal Belirtileri
•Huzursuzluk
•İlgisizlik
•Saldırganlık
•Uyku bozukluğu
•Amaçsız dolaşma
Demans (bunama), halk arasında bilinen ismiyle bunama, unutkanlığı ortaya çıkaran hastalıkların genel adıdır. Demans hastalıkların hepsi beyinde hücre ölümlerine neden olarak hastalıklara özgü bulguları ortaya çıkarır. Alzheimer hastalığı ise en sık görülen demans (bunama) hastalıklarından biridir, çoğunlukla unutkanlık, davranış bozukluğu, kafa karışıklığıyla başlayan ve demansa neden olan hastalıklar arasında en sık görülen türdür. Pratikte nöroloji polikliniğine başvurularda hasta şikayetlerinden dörtte birini unutkanlık oluşturmaktadır. Ancak her unutkanlık alzheimer olmayabilir. Etyolojide birçok sebep olabilir. Bunların tespiti ve ayırımı için kan testleri, beyin görüntülemeleri, nöropsikolojik değerlendirmeler ve klinik muayene eşliğinde tanı konulur. Eğer kendinizin ya da yakınınızdaki bir kişinin demansı olduğunu düşünüyorsanız hekiminizle iletişime geçmelisiniz.
Dr. Ümmühan EĞİLMEZ
Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi
Nöroloji Uzmanı