Hipertansiyon en sık görülen kronik hastalıklardan biridir ve küresel bir halk sağlığı sorunudur. Kalp hastalıkları, inme, böbrek hastalığı, erken ölüm gibi durumlarla ilişkilidir. Dünyada 10 kişiden yaklaşık 3’ünün tansiyonunun yüksek olduğu bilinmektedir. Hastaların %50’si durumlarından tamamen habersizdir. Haberdar olanların bir kısmı ise herhangi bir şey yapmamaktadırlar.
Hipertansiyon önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olup mutlaka hekim tarafından takip edilmelidir. Uzun süre belirti vermeden böbrek, beyin, kalp ve damar sistemine hasar vermesi nedeniyle “sessiz düşman” olarak da anılmaktadır. Kan basıncının yüksek olduğunun belirlenebilmesi için belli aralıklarla ölçtürülmesi gereklidir. Kan dolaşımı için damarlarımızda gerekli olan kan basıncının normalden fazla olmasıdır.
Baş dönmesi, baş ağrısı, kalp ağrısı, kulak çınlaması, nefes darlığı, çift veya bulanık görme, burun kanamaları, düzensiz kalp atışlarıdır. Yüksek tansiyonun birden fazla nedeni olabilir. Bu nedenler kalıtım, cinsiyet, şeker hastalığı, şişmanlık, sigara ve alkol kullanımı, stres, yetersiz fiziksel aktivite, aşırı tuz kullanımı, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve yaşlılıktır. Bazen bir hastalığa bağlı olarak görüldüğü gibi gebelikte de tansiyon yüksekliği gelişebilir.
Yetişkin bireylerde görüldüğü gibi çocuklarda da yüksek tansiyon görülebilir. Çocuklarda yüksek tansiyonun birçok nedeni olabilir. Üç yaşından itibaren tüm muayenelerinde çocukların tansiyonunu ölçtürünüz.
Yüksek tansiyon kontrol altına alınmazsa inme, kalp krizi, kalp hastalığı, böbrek yetmezliği, bilinç bozukluğu, körlük ve damarlarda anevrizma oluşmasına neden olmaktadır. Tütün ve alkol kullanılmaması, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, tuz tüketiminin azaltılması, fazla kilo veya şişmanlık varsa kilo verilmesi yüksek tansiyonun kontrol altına alınması için yeterli olabilir. Eğer yeterli olmazsa hekim kontrolünde ilaç başlanabilir.
Hipertansif Bireylerin Dikkat Etmesi Gereken Konular;
•Tütün ve alkol kullanımından vazgeçmeli,
•Sağlıklı beslenmeli,
•Fazla kilolu/obez ise kilo vermeli,
•Fizik aktiviteleri düzenli yapmalı,
•Tuz kullanımını azaltmalı,
•Düzenli muayene ve tetkiklerle hastalığın takibine önem vermeli,
•İlaçlarını önerilen dozda ve sürede, aksatmadan kullanmalı
•Kan basıncını düzenli izlemeli/ izlenmesini sağlamalıdır.
Dr. Hüseyin KANDEMİR
Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi
Kardiyoloji Uzmanı