Serebral kelimesi beyin anlamına gelir. Palsi ise hareket etmede zorluk veya güçsüzlüğü ifade eder. Serebral Palsi, hareket ve koordinasyon kabiliyetlerini etkileyen bir grup rahatsızlığı tanımlamak için kullanılır.
Birçok Serebral Palsili olguda bu kabiliyetlere ek olarak görme, işitme ve diğer çeşitli duyusal yönlerden de etkilenim söz konusudur. Serebral Palsi hastalığının dünya üzerindeki her bin çocuktan yaklaşık 1-4’ünde görülmesi nedeniyle bu rahatsızlık konusunda bilinçli olmak oldukça önemlidir. Serebral Palsi ile doğan birçok çocukta hastalığın belirtilerinin ortaya çıkması aylar ve yıllar sonra gerçekleşebilir ancak hastalık tablosu birçok olguda 3-4 yaşına kadar kendisini göstermiş olur.
NEDENLERİ VE ETKİLERİ
Serebral Palsi beyin gelişimi sırasında meydana gelen anormallikler veya sonrasında oluşan beyin hasarından kaynaklanan bir durumdur. Genellikle doğumdan önce var olan Serebral Palsi, bazen doğumdan sonra da meydana gelebilir. Birçok Serebral Palsi olgusunda altta yatan asıl neden bulunmasa da bu rahatsızlığın gelişiminde etkili olduğu düşünülen faktörler şu şekilde özetlenebilir:
•Genetik mutasyonlar
•Annenin enfeksiyonları
•Anne karnındayken beyne kan akışının kesilmesi
•Anne karnında beyin kanaması
•Yenidoğan enfeksiyon hastalıkları
•Baş bölgesi travmaları
Birçok farklı nedenden dolayı meydana gelen Serebral Palsi hastalığının zaman içerisinde meydana getirebileceği çeşitli etkiler de mevcuttur:
•Kaslarda atrofi (erime)
•Yutkunma zorluğu ve boğulma
•Soluk borusuna kaçan besinler nedeniyle aspirasyon zatürresi
•Uzun süreli oturma veya uzanmalara bağlı bası yarası gelişimi
•Mesane enfeksiyonları
•Kabızlık
TANI YÖNTEMLERİ
Serebral Palsiden şüphelenilen hastalarda çeşitli tanı yöntemlerine başvurulur. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve kranial (baş) ultrasonografi gibi radyolojik tetkikler, beyinde meydana gelen anormallik veya hasarın aydınlatılmasında faydalı olabilir. Nöbet ile başvuran Serebral Palsi olgularında elektroensefalografi (EEG) tetkikinin istenmesi, beyinin elektriksel aktivitesinin incelenmesine olanak sağlayarak epilepsi ve Serebral Palsi rahatsızlıklarının ayrımında faydalı olabilir. Bu tetkiklere ek olarak çeşitli laboratuvar incelemeleri ve duyusal problemleri değerlendiren testler de Serebral Palsiye tanısal yaklaşımda başvurulan tetkikler arasında yer alır.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Maalesef şu an için Serebral Palsi hastalığını tamamen tedavi edebilecek bir yöntem mevcut değildir. Ancak çeşitli tedavi yaklaşımları ile hastalığın seyri sırasında oluşan şikayetlerin kontrol altına alınması sağlanabilir. Serebral Palsi tanısı alan olgularda tedavinin şekli, kişinin ihtiyaçlarına göre değişkenlik gösterebilir. Tedavinin temel amacı kişinin sınırlarını iyileştirmek ve hastalığın seyri sırasında meydana gelebilecek çeşitli etkileri önlemektir. Bu kapsamda yürüme, işitme veya görme için yardımcı ekipmanlar, nöbet önleyici ilaçlar, kas gevşetici ilaçlar, botoks, ortopedik cerrahi girişimler ve çeşitli terapi yöntemlerinden faydalanılabilir.
Kırıkkale İl Sağlık Müdürlüğü