22 Kasım
1908 tarihinde ilk "Dişçi Mektebi"nin açılması, ülkemizde bilimsel
diş hekimliği eğitiminin başlangıcı olarak kabul edilmiştir. 1996 yılından
itibaren Sağlık, Milli Eğitim ve İçişleri Bakanlıklarının oluru ile 22 Kasım
“Türk Diş Hekimliği Günü” ve 22 Kasımı içine alan hafta "Toplum Ağız Diş Sağlığı
Haftası" olarak kutlanmaktadır.
Ağız ve diş
sağlığı sağlıklı bir yaşam için vazgeçilmezdir. Çocukluk çağında ilk çıkan
dişler süt dişleridir ve daha sonra yerlerini kalıcı dişlere bırakır. Ağız ve
diş bakımı alışkanlığı çocukluk döneminde edinilmelidir ve bunun için aileye ve
diş hekimlerine önemli görevler düşmektedir. Diş hekimleri, aileleri
bilgilendirerek ve 6 aylık periyotlarla yılda iki kez yapılacak diş hekimi
kontrollerinin önemini anlatılmalıdır. "Doğru Beslenme" ve "Ağız
Bakımı" alışkanlıkları, çocukların ağız diş sağlıklarının yanı sıra genel
sağlıklarının da korunmasını ve yetişkinlik dönemi kronik hastalık risklerinin
azaltılmasını sağlayacaktır. Bu yönü ile koruyucu hekimliğin önemli köşe
taşlarından biridir.
Ağız,
sindirim kanalının girişidir. Ağız ve diş sağlığının bozulması, sindirimin
olumsuz etkilenmesine yol açar. Dişlerin, besinlerin parçalanması, öğütülmesi
görevlerinin yanı sıra konuşmada ve estetikte önemli etkileri vardır. Eksik
dişleri olan kişilerin bazı sesleri çıkarabilmeleri zorlaşır, çiğnemede ve
ısırmada güçlükler meydana gelir. Ağız ve diş sağlığında en önemli iki hastalık
diş çürükleri ve diş eti hastalıklarıdır. Diş eti hastalıkları, kimi zaman diş
kökünün etrafını çevreleyen destek çene kemiğinin erimesine kadar ilerleyebilir.
Diş sağlığının bozulması vücuttaki diğer organları da etkileyebilir. Dişler
neredeyse bütün sistemleri olumsuz etkileyen sürekli enfeksiyon odağı haline
gelebilir ve kalp, böbrek, eklemler vb. yapılarda önemli sağlık sorunlarına yol
açabilen enfeksiyonlara kaynaklık edebilir.
Ağızda ve
dişlerde yapısal ve işlevsel herhangi bir bozukluğun olmaması, ağız ve dişlerin
görevlerini tam olarak yapabilmeleri durumu "ağız ve diş sağlığı"nın
varlığını gösterir. Dişlerin ağrımaması her zaman sağlıklı olduğu anlamına
gelmez. Diş ağrısının olması için diş çürüğünün çok ilerlemiş olması gerekir.
Diş çürüklerinin tedavi edilebilir dönemde belirlenmesi için ağrı oluşmasını
beklemeden senede en az iki kez diş hekimine giderek rutin kontrollerin
yapılması gerekir. Diş çürüklerinin erken dönemde tanınması dişlerin
kaybedilmesini engelleyebilir veya geciktirebilir. Bu hem sağlık açısından, hem
de sosyal ve ekonomik açıdan önemli katkılar sağlamaktadır.
AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN;
·
Etkin ağız bakımı,
·
Sağlıklı beslenmenin düzenlenmesi,
·
Düzenli diş hekimi kontrolleri,
·
Koruyucu uygulamalar yapılmalıdır.
ETKİN AĞIZ BAKIMI NASIL OLMALIDIR?
Dişin Fırçalanması:
1. Dişler
günde 2 kez etkin bir şekilde fırçalanmalı,
2. Diş
fırçasının başı yumuşak kıllı olmalı, kıllar yıprandığında yenilenmeli,
3. Diş
fırçası fırçalama öncesinde ıslatılmamalı,
4. Diş
macunu fırça başının boyu değil, eni uzunluğunda (nohut kadar) olmalı,
5. Dişlerin
tüm yüzeyleri fırçalanmalı, dudak ve yanağa bakan yüzeyleri, dile bakan
yüzeyleri dişetinden dişe doğru dairesel hareketlerle, çiğneyici yüzeyleri ise
ileri geri hareketlerle fırçalanmalıdır.
Dilin Fırçalanması: Dişlerin fırçalanması bitince dil sırtı dil
ucuna doğru basınç uygulamadan 3-4 kez süpürür gibi fırçalanmalıdır.
Diş İpi Kullanımı: Diş ipi günde bir kez tercihen yatmadan önce
kullanılmalı, dişlerin birbirine bakan yan yüzeylerinin temizlenmesi
sağlanmalıdır.
Ağızda Protez Varsa: Protez köprü tarzında ise köprü gövdesinin
dişetine komşu yüzeyi özel diş ipi ile temizlenmeli, hareketli protezde ise,
ağız içi ve protezler mutlaka temizlenmelidir.
İl Sağlık
Müdürlüğümüz tarafından; çocukluk çağından başlayarak uyguladığımız
programlarla, toplumda ağız ve diş sağlığı bilincini geliştirilerek herkesin
kendi sağlığını koruma noktasına gelmesini, koruyucu diş hekimliği
uygulamalarının bir yaşam tarzı olarak kabul görmesinin sağlanmasını, ülke
bazında var olan koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi
suretiyle diş çürüğü ve diş tedavisi oranının en aza indirilmesinin sağlanmasını
amaçlıyoruz.
Ayrıca;
öğrenci, öğretmen ve velilere yönelik farkındalık eğitimleri yapılmakta, öğrencilerin ağız diş muayeneleri
gerçekleştirilmekte, koruyucu Ağız ve Diş Sağlığı Programı kapsamında uygulanan
florürlü verniğin daha etkin sonuçlar elde edilecek şekilde
gerçekleştirilebilmesi için uygulama öncesinde, dişler üzerindeki mikrobiyal
dental plağın etkin bir diş fırçalama ile uzaklaştırılması, böylelikle florürün
diş yüzeyi ile tam temasının sağlanması ve diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması
amacıyla her yıl diş fırçası, diş macunu ve muhafaza çantası dağıtılmakta ve
engelliler, göçmenler, mevsimsel tarım işçileri gibi dezavantajlı gruplara diş
sağlığı taraması ve koruyucu uygulama programları düzenlenmektedir.
Dr. Murat AĞIRTAŞ
Kırıkkale İl Sağlık Müdürü