Ülkemizde
ve dünyada kadınlarda en sık görülen ve aynı zamanda en sık ölüme neden olan
meme kanseri, meme dokusunda yer alan hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile
ortaya çıkmaktadır. Erkeklerde meme kanseri kadınlara oranla çok daha az
sıklıkla izlenmektedir. Gerek dünyada gerekse ülkemizde en sık izlenen ilk 10
kanser arasında ilk sırada yer almaktadır. Ülkemizde meme kanseri her 4 kadın
kanserinden birisi olmayı sürdürmektedir.
Bir yıl
içinde ülkemizde yaklaşık 19 bin kadına meme kanseri teşhisi konulmaktadır.
Geçmişte ileri evrede teşhis edilen meme kanseri, günümüzde yürütülen tarama
programlarının etkisi ile erken teşhis edilebilmekte ve erken tanı oranlarında
artış sağlanmaktadır. Erken evrelerde tespit edilen meme kanserlerinin hem
tedavileri daha başarılı olmakta hem de yaşam kalitesi önemli ölçüde
artmaktadır. Bu sebeple, yürütülen toplum tabanlı taramalar yolu ile
kadınlarımızın olası bir kanser gelişimi durumunda kanser gelişim sürecini
erken evrede, henüz klinik bulgular ortaya çıkmadan tespit etmek ve kadınlarda
meme kanserine bağlı ölüm hızını düşürmek mümkün olabilmektedir.
Ülkemizde toplum tabanlı
kanser taramalarına ülke genelinde olduğu gibi ilimizde de Kanser Erken Teşhis,
Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) kurularak başlanmış, akabinde bu tarama
programlarına Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM)
dâhil edilmiştir. Sözü edilen merkezlerimizde Avrupa Birliği Kalite
Standartlarına uygun tarama programları ile son teknoloji dijital mamografi
cihazları yoluyla vatandaşlara ücretiz olarak hizmet verilmektedir.
TANI
Meme kanseri ileri dönemlere
gelene kadar belirti vermeyebilir. Bu nedenle belirtiler tanı koymak için
yeterli olmadığından en yakın sağlık merkezlerine başvurulması gerekmektedir.
Meme kanserine erken dönemde tanı konması, tedavide başarıya ulaşma ve hayatta
kalma şansını artırmaktadır. Bu nedenle 40-69 yaş aralığında tüm kadınlara 2
yılda bir mamografi çektirmesi önerilmektedir. Kadınlara tarama merkezlerimizde
özellikle erken tanı için aşağıdaki yöntemler öğretilmekte ve uygulanmaktadır.
KİŞİ MUAYENESİ
Kadının evinde tek başına
rahatlıkla her an uygulayabileceği bir muayene yöntemidir. Etkili bir şekilde
kullanabilmek için bu konuda yeterli eğitim almak ve öğrenilenleri sürekli,
düzenli ve periyodik aralıklarla uygulamak gerekmektedir. Eğitim almak için
merkezlerimize başvurulması yeterlidir. Kadınlar 20 yaşından sonra her ay kendi
kendine meme muayenesi yapmalıdır.
KLİNİK MUAYENE
40-69 yaş arası kadınlar ayda
bir kendi kendine meme muayenesi yapmalı, yılda bir kez de doktora meme
muayenesi için gitmelidir.
MAMOGRAFİ ÇEKİLMESİ
40-69 yaş aralığında;
yakınması olmayan kadınlarda meme kanserinin erken tanısı için yapılır. 2 yılda
bir çekilir. Günümüzde kullanılan dijital mamografi cihazları ile kadınlarımıza
daha konforlu hizmet sunulmaktadır.
TEDAVİ
Her hastanın tedavisi
farklılık göstermekte olup; tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın
yaşı ve diğer sağlık sorunlarının var olup olmaması gibi birden fazla faktör
etkilidir. Meme kanserinde cerrahi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç
tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Unutmayalım: Erken Teşhis Hayat Kurtarır. 40-69 yaş aralığındaki tüm
kadınlarımızı ÜCRETSİZ kanser taramasına bekliyoruz.
Dr. Murat AĞIRTAŞ
Kırıkkale
İl Sağlık Müdürü