Dünyada
başlıca ölüm nedeni olan kalp hastalıkları ve inme hakkında tüm insanları
bilgilendirmek amacıyla her yıl 29 Eylül Dünya Kalp Günü olarak belirlenmiştir.
Kalp ve dolaşım sisteminin sağlığını korumak için şart olan hareketli yaşam
tarzı, düzenli egzersiz, obeziteyle mücadele, sağlıklı beslenme ve tütünden
uzak durma önerileri geleceğin büyükleri olan çocuklarımız için de geçerlidir.
Tüm bu alışkanlıklar çocuklukta hatta bebeklikte kazanılmaktadır.
Dünyada her
3 kişiden 2’si bulaşıcı olmayan hastalık nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
Bulaşıcı olmayan hastalıklar içerisinde ise her 3 kişiden biri ( 17,3 milyon
kişi) kalp damar hastalıkları nedeniyle yaşamını kaybetmiş, ölümlerin 7.3
milyonu ise kalp krizine bağlı olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizde 2013 yılında
ölen her 5 kişiden ikisinin kalp-damar hastalığına bağlı nedenlerden öldüğü
bilinmektedir.
Davranışsal
risk faktörleri yani; sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün
kullanımı ve alkol kullanımı koroner kalp hastalığının yüzde 80’inden
sorumludur. Bireylerde kan basıncında yükselme, kan şekeri yüksekliği, kan lipitlerinde yükselme, fazla kilo veya
obezite görülür kardiyovasküler hastalıkların çoğu risk faktörleriyle mücadele
edilerek engellenebilir. Risk faktörlerinin kontrolü ile kalp ve damar
hastalığı görülme sıklığının yarıya indirilebileceği bildirilmektedir.
KALP VE DAMAR HASTALIKLARINDA EN
SIK RASTLANAN BELİRTİLER
• Göğüs ağrısı (Angina Pektoris)
• Nefes darlığı
• Çarpıntı
• Bayılma
• Tıkalı olan damarın beslediği organ ile ilgili
belirtiler (Örneğin bacak damar tıkanıklığında bacakta ağrı, soğuma, uyuşukluk
ve güçsüzlük)
KRONİK HASTALIKLARI KONTROL ALTINA ALIN
Kalp-damar hastalıkları
sağlıklı yaşamanın kurallarına dikkat edilince önemli derecede önlenebilir.
Diyabet ve hipertansiyon hastalığı tanısı varsa bu tanıyı değiştiremeyiz ama
hastalığı kontrol altına alabiliriz. Takip ve tedavilerin düzgün bir şekilde
yapılması durumunda hastalığın oluşturabileceği komplikasyon yani zararlardan
mümkün olduğunca korunabiliriz.
SİGARADAN VE ALKOLDEN UZAK DURUN
Risk faktörlerinin en başında
gelen sigara mutlaka çözülmesi gereken ve değişmesi elimizde olan bir risk
faktörü. Sigara dumanından korunmak kalp ve damar sağlığını korur. Sigarayı
bıraktıktan sonraki bir yıl içerisinde koroner kalp hastalığı riski sigara içen
birinin yarısı kadar olur. 10 yıl içerisinde de koroner kalp hastalığı riski
sigara içmeyen bir kişiyle aynı düzeye gelir.
HAREKET EDİN SAĞLIKLI OLUN
Hareketsiz yaşam da kalp damar
sağlığını olumsuz yönde etkileyen ancak değişmesi elimizde olan risk faktörleri
arasında olan bir diğer konudur. Haftada 5 defa en az 30 dakika orta yoğunlukta
bir etkinlik gerçekleştirin. Bunlar hafif koşu, bisiklete binme, risk taşımayan
tırmanış gibi aktivitelerdir. Yeterli ve dengeli beslenin, daha küçük porsiyon
ve sağlıklı besinler tercih edin, yeterli sebze ve meyve tüketin, posa içeren
besinler tercih edin. Hazır/işlenmiş gıdalardan uzak durun, tuz şeker ve yağ
miktarını azaltın. Kısaca kalbinizi ve kendinizi ödüllendirin.
Dr. Murat AĞIRTAŞ
Kırıkkale
İl Sağlık Müdürü