Hareketsiz
yaşam, modern toplumlar için en önemli problemlerin başında
yeralmaktadır.Kronik hastalıkların ortak risk faktörlerinden biri olan fiziksel
inaktivite (fizikselhareketsizlik), dünya genelindeki ölüme neden olan risk
faktörleri sıralamasında obezitenin deönünde dördüncü sırada yer almaktadır.
Dünya
Sağlık Örgütü tarafından bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesinde
fizikselaktivitenin yararları konusunda toplum bilincini oluşturmak, iyi
uygulamalara dikkat çekmek,sağlıklı davranışları ve yaşam tarzlarını teşvik
etmek için 10 Mayıs günü “Sağlık İçin HareketEt Günü” olarak belirlenmiştir.
Fiziksel aktivite, günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji
tüketimi ile gerçekleşen herhangi bir bedensel hareket olarak tanımlanmaktadır.
Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığının geliştirilmesinde temel araçlardan
biridir.
Sağlığın
korunması ve geliştirilmesi için haftada 150 dakikalık (haftanın 5 günü 30 dakikalık)
orta şiddette bir egzersiz yetişkinler açısından yeterlidir. 1-4 yaş arası
çocuklar, gün içinde farklı şiddetlerde toplam 180 dakikalık fiziksel aktivite
yapmalıdırlar. 5-18 yaş arasındaki çocuk ve ergenler için ise, günde 60 dakika,
orta şiddetliden yüksek şiddetli aktivitelere doğru şiddeti değişen aktiviteler
önerilmektedir.Orta şiddetli aktiviteler sırasında kişi konuşabilir fakat şarkı
söyleyemez. Hızlı yürümek, düşük tempolu koşular, dans etmek, ip atlamak,
yüzmek, masa tenisi oynamak, yavaş tempoda bisiklet sürmek vb. orta şiddetli
aktivite örnekleridir.
Yüksek
şiddetli aktiviteler sırasında kişi, aktivite sırasında nefesi kesilmeden
birkaç kelimeden fazlasını konuşamaz (tempolu koşu, basketbol, futbol,
voleybol, hentbol ve tenis oynamak, step-aerobik derslerine katılmak, tempolu
dans etmek vb).Günlük yaşamı mümkün olduğunca aktif geçirmek sağlıklı bir
yaşamın ilk adımıdır.Daha fazla yarar elde edebilmek ve sağlığı koruyup
geliştirebilmek için fiziksel aktiviteler düzenli olarak yapılmalı ve yaşamın
bir parçası hâline getirilmelidir.
DSÖ’ nün
genel olarak her zamanki fiziksel aktivite ve egzersiz önerilerinin yanında
COVID-19 pandemisine bağlı izolasyon ve benzeri kısıtlamalar kapsamında da
önerileri olmuştur. Sağlıklı bir birey için DSÖ’nün önerisi haftada en az 150
dakika orta şiddette veya 75 dakika yüksek şiddette egzersiz veya bu ikisinin
kombinasyonu şeklindedir. Bu önerilerin genel şablonu COVID-19 döneminde de
aynı kalmakla beraber evde ve benzeri kısıtlı alanlarda da egzersiz yapılabileceği
şekilde öneriler sunulmuştur. Bunlar
genel olarak şu şekildedir; dans, çocuklarla oyun, ev temizliği, bahçe
uğraşısı gibi aktiviteler İnternet üzerinden egzersiz videolarını takip etmek
ve eş zamanlı uygulamak.
Dr. Murat AĞIRTAŞ
Kırıkkale
İl Sağlık Müdürü